Sondag 26 Julie 2009

Die studie van gedigte

Ek voel dikwels dat daar soveel dinge vir mense in skole geleer word wat nie regtig sin maak nie. In baie opsigte goed wat hulle nie regtig kan gebruik nie.

Die studie van gedigte kan soveel meer vir die kids op skool leer as wat tans die geval is. In plaas daarvan dat leerders los gedigte doen wat jaar na jaar herhaal word...hoekom dit nie verander nie??

Op varsity moet ons verskillende digters ontleed en hul bundels bespreek. Maar op skool word ons nie hiervoor voorberei nie. Is skool nie veronderstel om ons voor te berei vir wat naskool kan gebeur nie? Dis nie meer so ongewoon om afrikaans as vak te he as jy gaan swot nie.

Nou hier is my voorstel: Hoekom kan die verskillende grade nie fokus op een digter vir die volle duur van die jaar nie? Maar dan kyk hulle na werk wat oor 'n tydperk geskryf is. Hulle gaan soveel meer leer oor die ontleding van gedigte en hulle leer nog meer van die betrokke digter.

Een digter wat ek al klaar aan dink is Antjie Krog. Ons kids van vandag kan soveel leer by haar. Wat dink jy?

Sondag 12 Julie 2009

Om te reflekteer...

Die gedigte hieronder is geskryf vanaf graad 9 tot graad 11. 'n Deurmekaar tyd van wie ek was en wie ek wou wees en wat mense gedink het ek was. Graad 12 wat donkerder, maar ook interessant. Daar sal seker nog so hier en daar gedigte opduik wat in hierdie era geskryf is. Maar dinge moet altyd eers slegter raak voor dinge beter kan raak.

En dit is seker nou tyd om te gaan slaap. Dis immers 12:29am.

Puppy love or puppy hatred?

I hear a puppy cry and a man laughing!

My puppy tearing the skies, ripping it,
with its bloodcurling screams.

How can a man, a human being, be so cruel?

How can my own mother stand by and
listen?
Lauging?
but doing nothing?

I love my puppy-dog.
But how can I stand and watch?

I can see the sadness in those puppy-eyes!
I can hear the weeping sound, the sound of mercy being begged!

The mercy that fails to come,
only more dogs trying to kill mine's soul.

I can feel my heart...
thumping, trying, screaming for that madman to stop!!
But only my heart that screams..my voice choking to say a peep...

What am I to do?
What am I to say?
What am I to do...

(Dis was die mees hartverskeurendste gedig wat ek nog in my lewe geskryf het. Ek het gehuil toe ek destyds die gedig geskryf het, want ek kon hoor hoe my hond...Een van die vele dele van my verlede waaroor ek bly is dat dit wel verby is.)

The lightbearer of English: Ode to dr. van Jaarsveld

You stand infront of us like an anchor.
We are completely relaxed, we stress no more.

We can only thank the creator
for a teacher that none of us can ignore.

But now we are standing in blindness.
Because you are going away and so will your kindess.

We wish you weren't standing at the door.
Because whom are we now going to adore?

We choose not to thin, as to ignore.
We can no longer do so because it's a factor.

We are going to miss this creature.
As to her return?
I am changing into a believer!

(Juffrou van Jaarsveld was 'n stunning Engelse onnie wat jou anders oor baie dinge laat voel het. Haar dag was gemaak as sy die liggie in jou oe sien aangaan het as jy uiteindelik verstaan het. Baie dankie vir die lesse wat juf my geleer het wat help dat ek vandag so 'n suksesvolle onnie is.)

Liewe Ma

Ek skryf die brief omdat ek voel dat ma my verstaan.
Dis nie dat ek agteraf is nie, maar pa sal nie verstaan as ek met hom praat.
Ma luister altyd eers klaar voor ma veroordeel of slegse.

Die brief gaan oor my plek in die wereld.
Ek weet nie meer mooi waar ek hoort nie!
Hoort ek by die mense wat vry is of
by die opgesluite, halsband-mense?

Die brief gaan oor my regte om te praat,
my reg om te se hoe ek voel...
maar waarom word ek uitgevreet oor my mening?
Waarom word my kant van die saak nie raakgesien nie?
Waarom is my lewe soos een lange brief?
Waarom voel elke punt en komma vir my soos 'n stopstraat?
Waarom word ek altyd in 'n koevert gestop en gepos na die plek waar ek nie wil wees nie?

Die brief gaan nie oor antwoorde nie, maar om vir ma ook te wys dat ek voel.
Ek weet nieof ma bewus is van my opstandighede, maar dit maak nie saak nie,
want ek weet ma is daar en dat ma...verstaan.....

Ma se dogter

(Soms gryp mens na strooihalms, wat nie altyd suksesvol is nie)

Saterdag 11 Julie 2009

Die muur

Waarom voel dit asof ek elke keer teen 'n muur vasloop?
En voel dit vir my asof ek my siel verkoop?
Waarom dwing die muur myom te bly?
Maak nie saak hoe ek skop en baklei...

My vader is daardie muur:
Ek het al gesoek, maar ek vind geen kuur.
AL my pogings van vriend- en beskaafheid
word ongeskik beantwoord met kru-heid.

EK weet dit is nie reg om jou vader te vrees.
Maar wat anders kan ek doen as om te gaan le in my gees?

Ek moet lief wees vir hom,
maar hoe kan ek hom ook so vreeslik haat?

Dis net vrae na vrae,
maar wat van antwoorde?

Sy woord is wet en met die afbreek van my selfbeeld
raak hy net vet.

(2002 het dinge baie erg geraak met my stiefpa, kom ons los die verduideliking net daar.)

Geloof as hoeksteen

Die Here en my pa

Die Here is by my.
By hom sal ek alles kry:
van liefde tot bystand
met hom aan my sy.

Hy veroordeel nie
en drink ook nie bier nie.
Hy is lief vir my as mens
en dink nie ek is kens.


Met die Here

Met die Here aan mykant
Met die Bybel in my hand
Met my siel wat ek nie kan verpand
Met my hart se vlam wat niekan ophou brand,
staan ek op die drumpel se rand.
Met die Here wat in my brand.

(Geloof en gedigte skryf het dinge makliker gemaak om te hanteer, nie eenvoudiger nie, net makliker)

Redenaars mantra

Met die Here aan my kant
en my speech in my hnad

Se ek hoe ek voel
en behou ek my cool!

(redenaars was 'n groot deel van my hoerskool loopbaan)

Die volgende twee was 'n Afrikaanse opdrag in my skrif.

Die brullende liefde

Die leeu die brul,
want sy geliefde het hom verkul.

Sy hart is in stukke.
Sy bene in krukke.

Hy kon nie help
om van die pyn te "yelp"

Hy het sy lewe verloor,
toe hy my hart probeer bekoor.


Lente
Die sonne skyn
en haat verdwyn
Liefde verskyn
en mondjies begin te kwyl.

Almal dink dis plain,
maar hoe kan ons explain
dat lente hier is om te bly
en liefde oral is om te kry?

(Natuurlik was dit rondom lente in graad 11. Mens kan soms so funny wees as jy rondspeel)

Positief?

Ek meot positief optree,
met 'n positiewe in my siel?

Ek is positief van my toekoms besteel...

Ek is positief:
positief dat my lewe deur 'n
positiewe verslag vernietig is;

of was dit daardie positiewe aand vol genot se skuld?

Die ou wat my so positief gemaak het,
so positief dat my lewe nooit weer negatief kan wees nie?

Vir hoe lank kan ek positief oorleef?

Positief siek
Positief dood
MIV dood

(Ek het dit geskryf vir die 2001 Afrikaans Ekspo, die tema was VIGS)

The feeling I thought I lost

The feeling
I thought I knew, now seem so unreal.

The butterflies...
did I imagine it before?
It was never to intense!

My thoughts wondering...
but never like this.

Emotions I knew so well, thought I knew...
Emotions overriding my whole being!

The feeling of being in love, has
never
ever
felt so intense before!

I thought I knew the feeling:
the feeling of being in love.

Now

I'm not so sure!
Glen, you made me feel something I never thought was possible.
Glen, you made me love again!

(2002, in graad 11. Ek weet dit, want ek het vir Glen ontmoet by die Skyfskiet in Bloemfontein toe ek my provinsiale kleure vir skiet gekry het.)

Pa

Jy's nooit daar as ek 'n pa nodig het nie...
Nooit as ek getroos moet word nie...
Nie eens om vir my 'n drukkie te gee nie!

Jy's altyd daar om my af te takel.
Altyd daar om my terug te hou.
Altyd daar om my te breek.

Ek het 'n pa nodig:
'n persoon om my te aanvaar
lief te he
te ondersteun

Ek het jou nodig om my op te help as ek val.
Ek het jou woorde nodig, sodat dit my kan vorm soos klei.

Ek het jou nodig...
Ek...het 'n pa nodig.

(2000: HW se moeilikheid begin, die emosionele en verbale afbreking waaraan my hoerskoolloopbaan gekenmerk was...)

Ode aan jou

Ek sit hier en skrywe,
hier op my eie.
Die lug rondom my is koud,
ek voel skielik benoud.

My hart trek saam,
want ek is eensaam.
My vingers is kaal,
want jy skryf in 'n ander lokaal!

Toe tref dit my,
ek moet die eensaamheid vermy
en dink aan later...
met ons twee langs die water!

Ek begin aan jou dink,
my gedagtes werk flink.
Jou karakter so sterk,
omdat jy alles so vinnig verwerk.

Ek mis jou.
Ja, tog so baie, maar ek sal nie kla.
"Jy is myne"
weergalm die basuine!

(2001 was ek in graad 10, duidelik het ek 'n ou gehad wat saam met my in die skool was. Moontlik Wikus...)

Biologie-liefde

Jou liefde is soos 'n mikroskoop:
Ek het elke deel geken en ontleed.
Ek het al jou dele en funksies geken.

Jy is vir my soos 'n biologie handboek:
alles wat ek nodig gehad het
om my kennis te verskerp, was naby...

totdat jy jou boek van my geneem het.
My kennis het verminder.
Ek het jou geken, totdat jy jou mikroskopiese krag
afgeskakel het.

Jy is nuo net 'n gedagte wat ek vaagweg onthou...

(duidelik geskryf in graad 9 toe ek nog biologie gehad het, ek dink Timothy was die inspirasie vir hierdie ene. 2000)

Rekeningkunde en die LO-saal

Die tyd is verstreke,
maar tog ruik die lokaal steeds na reuke.

Die stoele is leeg,
want almal staan buite en beweeg.

Die vraestelle is voltooi,
nou kan jy maar lekker ontspan in jou kooi!

Hierdie dag se sessies is verby:
toggie tog, sal die eksamen ooit ent kry?


(2001 se eksamen, maby junie of november, wie kan regtig onthou?)

Telleurstellings

Blommetjies langs die pad...
Blommetjies in die veld
- sit met
geboee
hoofde -
omdat ek ongelukkig is.

Alleen...

Bome langs die pad.
Bome in die grond geplant.
Een
Een op 'n ry
A L L E E N

Stroompie loop
Stroompie v
a
l

Alles v
a
l

a
l
l
e
e
n

(iewers in 2002 het sommige probleme hul toppunt bereik)

My very first valentine gift

Here I sit alone, here on my one.
My valentine there, and I
here

Distances away
- yet very close in at heart -
he understands me and I...

Well, I'm his friend.

Friendship can develop into
something beautifull
something worth sharing...

Here I sit alone
Yet,
really thinking of you
for the very first time.


(Damian was die oulikste ou, hy't blomme en teddies en koeldrank en chocolates aangedra, tog kon dit nooit meer as vriendskap wees nie. As ek reg onthou was hy in Afrikaans hoerskool Germiston in Lambton.)

Verlange se deel

My hart is vol drange,
ek sterf van verlange.

My toekoms lyk blinker,
maar my hart bly hunker.

Ek wens jy was aan my sy
en kon altyd by my bly!

Ek mis jou so baie,
ek skryf sommer boeke vol blaaie.

Ek hunker na jou arms om my
en jou woorde wat my vorm soos klei.

Ek droom van jou in nagte,
want in jou arms het ek geen klagte.

Jy vul my hart se leemtes
- ek vergeet skoon van die vreemdes -

Ek weet jy dink aan my
en dat dit ook altyd so sal bly!

(ai, die naiwiteit van 'n tiener wat glo dat haar tiener liefde vir altyd so sal bly. Dis so ironies, ek kan nie eens onthou vir wie en oor wie ek hierdie gedig geskryf het nie.)

Liefdesverraad

My gesig is vol trane,
my hande in drade.
Ek voel vol verraad,
want my hart is vol haat:

Sy was my vriendin.
Ek het haar die vreugde gegun.
Sy het my geluk laat vaal
- daarom voel ek so afgehaal -

Laat hom gaan,
want daar is baie op die baan!
Maar ek wil hom he,
daarom sal ek nie le!!

Na my eerste liefde het ek verlief geraak op een van die ouens wat saam met my geskiet het. EK het die fout gemaak om vir 'n vriendin te vertel...

Thoughts to ponder (my heel eerste gedig wat ek ooit geskryf het)

This is the poem of thoughts:

to write in every joy of my beloved boy
to criticise and to fanticise
to give and to forgive
to be loved by my love
to miss the one that is being missed
to want to feel your loving touch!

There could only be one desire that sends a warmth to my heart:
To look into your eyes and tell you that I love you.

Ek het nooit 'n datum by hierdie gedig geplaas nie, ai tog. Nou sal ek nooit weet wanneer als begin het nie.

Love fading into sorrow

It's been a month - maby two-
My love for you is starting to disappear.
I wish you would appear, out of nowhere.
To say that you have not forgotten me.

I feel so rotten
My heart laying in a coffin
Please phone
Please write...

to tell me everything is all right...

Dreams

I have dreams:
dreams so real I can touch it.

A dream to be in your arms once more,
to feel your sweet and smooth lips on mine,
to be able to fanticise again.

But those are only dreams:
Your strong hands won't touch the phone.
Your strong hands won't touch a pen.
You won't even keep in touch.

The only thought is so clear to me.
Your love ain't as strong as I thought.

Just words

Your lips so sweet
Your hands so strong
My heart desires both

BUT

now your lips so sweet, I do not feel.
your hands so strong, is not around my heart.

It seems that you have forgotten me...
You told me you love me.
But now, I see it was all words with no fireworks.

Goodbye...my once love.

Mens se eerste liefde hou ook nie vir altyd nie.

Bodylanguage

Two bodies
two hearts
that wishes to be one.

To share:
in each other's thoughts
each others lips in a kiss

To feel your hands walking around on my body...

I want to be free to love you.
To respect you like you respect me.
We have a language
- a body language -

To explore each other in every possible way
To love each other in every passing hour...

Like I love you now!

My eerste liefde, Timothy. Dit het my eerste gedigte gespark.

Vermis

Watter kant toe gaan 'n mens
wat nie weet watter kant toe nie?

Wat as die rigtings albei vol hobbels en versperrings is?
Wat as daar nie eens rigtings is nie?
Hoe kan mens so rigtingloos wees?
Sonder 'n kompas of nagster wees?
Waarom is alles altyd donker, so sonder die kleinste teken van lig?
Waarom word daar dan gese "aan die einde van elke donker tonnel
is daar 'n straal wit lig?"
Waarom vind ek nie die lig nie?
Ek is rigtingloos in die donker gehul...

waar hoort ek?

Verleentheid vs. Geleentheid

Die winde ruk my seile!
Die Noorde wink my nader,
maar die Suide wil nie laat los:

My bootjie dobber rond...
Watter kant toe?
Die Noorde vol geleenthede?
Die Suide vol verleenthede?

Die winde worstel met mekaar.
Ek sit besluiteloos net daar.
Ek hoor die gekraak van seile...

Skielik

hoor ek geen wind
voel ek geen bries
NOU dobber ek eers rond.

Geen dryfkrag van die wind.

Nou
net my eie.

Ek wou nie kies
Nou sit ek
vasgevang
besluiteloos
rigtingloos

Tussen my huisomstandighede en die skool, het ek baie lost gevoel.

Almal

Talent rondom my,
maar is daar werklik een vir my?

Valentyn is liefde.
Valentyn is vriende.
Valentyn is skynbaar vir almal.

Almal?
Wie is almal?

Het almal werklik 'n maat?
Werklik, bestaan daar 'n "match made in heaven"?

LIefde is vir almal...
jy moet dit en die persoon
net vind!

2002 Feb 14

16

Ek verkwalik gun, ek wonder net:

Waarom pas ek nie in nie?
Hoekom word ek alewig met ander vergelyk?
Is ek nie my eie wese nie?

Hoekom kan ek tog nie
volwasse, vertroulik, betroubaar, natuurlik
en eie aan myself gekenmerk word nie?

Is ek selfsugtig? Selfsugtig
om te smag na aanvaarding
om aanvaar te word vir wie en wat
ek is?

Dis moeilik vir 'n 16-jarige oor die algemeen, maar om dan bo dit als ook nie in te pas nie. Dit maak dinge baie moeilik vir 'n tiener.

Donkerste Glimlagte

Die lug rondom my is donker:
donderwolke stroom nader
asof die wind hulle soos seile vang.

Donker wolke:
so donker soos my siel
donker van hartseer
donker van verdriet

As die stormwolke se trane
eendag ophou en die glimlagte
soos strale deurbreek

dan sal ek weet dat die Here
nooit 'n vloed probleme stuur
sonder die wete van 'n
blink
nuwe
oplossing vir more nie.

Geskryf tydens 'n donker tyd in my skoolloopbaan.

Weerstand

Die weg met die meeste weerstand
is die gevolg van die meeste opstand.
Ouers se onregverdige antwoorde
lei tot tieners se mismoedige akkoorde.

Dit blyk dat ouers nie wil verstaan
- daar steek geen nut om te kla -
Ons ouers is onverstaanbaar
en volgens hulle is ons ongenaakbaar.

Is daar dan 'n oplossing vir sulke ouers?

Volg net die weg van die minste weerstand
en glo my, ouers sal later nie dink dis opstand.
Hulle behoort jou kant te gun
en dis 'n nuwe begin.

Geskryf iewers tussen 2000-2003

My life for me to live

If my life belonged to for once,
I could take the biggest chance;
I could drive like a maniac
and join the act pack.

If my life belonged to me tonight,
I could be riding a kite.
I would know that the dark skies
could be my limit.

If my life belonged to me,
I'll take the only thing I need.
With my heart in my pocket
and my guy in a locket, I could be free!

I f only my life was mine to lead,
I know I could be free.
There would be no care in the world
and no sister to scold.

For once let my life be mine.
Let me make my own decisions
and live through the collisions...

How else am I to learn
the cruel ways of life?

Geskryf op skool: Iewers tussen 1999-2003